هوای وصال
| نام کتاب | هوای وصال |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | وصیت نامه های امام خمینی، همراه با توضیحات و احکام وصیت و وصیت نامه نگاری |
| پدیدآورندگان | رجایی نژاد، محمد (نويسنده) |
| زبان | فارسی |
| کد کنگره | |
| موضوع | |
| ناشر | ستاد مرکزی بزرگداشت حضرت امام خمینی (س)، معاونت فرهنگی |
| مکان نشر | [بی جا] - [بی جا] |
| سال نشر | |
| کد اتوماسیون | 36378 |
معرفى اجمالى
«هواى وصال»، تأليف محمد رجائى‌نژاد، متن وصيت‌نامه‌هاى امام خمينى(ره) همراه با توضيحات و احكام وصيت و وصيت‌نگارى است.
ساختار
كتاب، مشتمل بر دو مقدمه از ناشر و مؤلف و چهار فصل است.
نويسنده ابتدا كليات بحث و روال نگارش وصيت‌نامه‌هاى امام(ره) و آخرين وصيت‌نامه را مورد بررسى قرار داده است. سپس در ادامه، احكام وصيت و وصيت‌نامه‌نگارى در آثار امام تبيين و در آخر دو وصيت‌نامه از فرزندان امام ارائه شده است.
گزارش محتوا
نويسنده، كتاب را با غزلى از امام كه نام كتاب هم برگرفته از يكى از ابيات آن است، آغاز كرده است.
ناشر در مقدمه‌اش، «وصيت‌نامه‌نويسى» را از آموزه‌هاى قرآنى دانسته كه امام خمينى(ره) به‌عنوان فقيه و مرجعى متعبد، پيش و بيش از مقلدان خود به اين مسئله اهتمام داشت... آن بزرگوار در طول عمر طولانى و بابركت خويش، در مقاطع مختلف و برهه‌هاى متعدد اقدام به نوشتن وصيت‌نامه كرده است. بعضى از اين وصيت‌نامه‌ها صرفاً جنبه شخصى دارد و بعضى ديگر مرتبط با شأن دينى - اجتماعى مرجعيت تقليد ايشان بوده است و البته در اين ميان «وصيت‌نامه سياسى - الهى» جايگاه ويژه و منحصربه‌فرد خود را دارد (مقدمه ناشر، ص9).
نويسنده دلائل نگارش اين كتاب را چنين توضيح مى‌دهد: «با توجه به اينكه تاكنون فقط وصيت‌نامه سياسى - الهى امام خمينى(ره) مشهور شده و شرح و تفسير بر آن زده و از طرف ارگان‌ها و نهادها و انتشاراتى‌هاى مختلف به چاپ‌هاى متعدد رسيده است و از ساير وصيت‌نامه‌هاى ايشان غفلت شده است، بر آن شديم تا همه وصيت‌نامه‌هاى حضرت امام را همراه با توضيحات مختصر و احكام و استفتائات، يك‌جا جمع نموده و در قالب يك اثر ماندگار انتشار دهيم» (مقدمه مؤلف، ص15).
مطالب فصول كتاب به ترتيب عبارت است از:
1. نويسنده در فصل اول كتاب ابتدا وصيت را به لحاظ لفظى و اصطلاحى معنا كرده و سپس انواع آن را متذكر شده است. به اعتقاد نويسنده وصيت را انواعى است، اما جامع‌ترين آن دو نوع است: وصيت شرعى و وصيت اخلاقى (متن كتاب، ص16). با بررسى آثار مكتوب حضرت امام(ره) روشن مى‌شود كه ايشان در طول حيات پربركت خود به تناسب موقعيت‌هاى شخصى، سياسى و اجتماعى احساس تكليف كرده و به وظيفه شرعى و اخلاقى عمل نموده و وصيت‌نامه‌هاى متعددى، اعم از شرعى و اخلاقى را به رشته تحرير درآورده‌اند (همان، ص18). وصيت‌نامه‌هاى موجود امام هشت فقره است كه در زمان‌هاى مختلف نوشته شده‌اند (همان، ص22). از بين تمام وصيت‌نامه‌ها، دو وصيت‌نامه كه از لحاظ محتوايى و موضوعى مهم بوده، مورد بررسى قرار گرفته است: يكى نخستين وصيت‌نامه موجود از حضرت امام به تاريخ بهمن 1331ش و ديگرى آخرين وصيت‌نامه (سياسى - الهى) به تاريخ بهمن 1361ش (ر.ك: همان، ص23).
2. در اين فصل، متن كامل تمام وصيت‌نامه‌هاى موجود حضرت امام در طول زندگى پربركتشان ارائه شده است. نويسنده در يك دسته‌بندى منطقى در دو بخش، وصيت‌نامه‌هاى پيش و پس از انقلاب اسلامى در بهمن 57 را جداگانه ذكر كرده است. در بخش وصيت‌نامه‌هاى پيش از انقلاب، شهادت سيد مصطفى خمينى مبناى دسته‌بندى بوده است. در بخش وصيت‌نامه‌هاى پس از انقلاب نيز ابتدا وصيت‌نامه‌هاى شرعى (شخصى - حقوقى) و سپس در بخشى جدا وصيت‌نامه سياسى - الهى حضرت امام ذكر شده است (ر.ك: همان، ص27-84).
3. حضرت امام نيز همچون ديگر علما و مراجع سلف نظرات خود را در زمينه وصيت و وصيت‌نامه‌نويسى به‌صورت مجزا در كتاب‌هاى مختلف فقهى آورده و توضيح داده‌اند؛ از جمله در چهار كتاب فقهى: «نجاة العباد»، «زبدة الأحكام»، «تحرير الوسيلة» و «توضيح المسائل».
در فصل سوم سعى بر اين بوده كه در درجه اول، همه احكام مربوط به وصيت و وصيت‌نامه‌نگارى ايشان از منابع و آثار قديم و جديد يك‌جا جمع كرده و ارائه شود، اما با توجه به اينكه احكام و مسائل كتاب‌هاى «نجاة العباد» و «زبدة الأحكام»، هركدام مختصر بوده و همچنين در كتاب‌هاى تحرير و توضيح المسائل تكرار شده‌اند؛ لذا احكام و مسائل وصيت آن دو كتاب در اينجا مطرح نشده‌اند (ر.ك: همان، ص169-170).
در انتهاى اين فصل، استفتائات حضرت امام(ره) در موضوع مورد بحث ذكر شده است.
4. در آخرين فصل كتاب، متن دو وصيت‌نامه به قلم حاج سيد مصطفى و سيد احمد خمينى بدون هيچ‌گونه توضيحى آورده شده است.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و شعر انتظار سروده امام خمينى(ره) در انتهاى كتاب آمده است. منبع سخنان امام، صحيفه امام بوده كه با ذكر جلد و صفحه در پاورقى به آن اشاره شده است.
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.
پیوندها