گزیده الاتقان في علوم القرآن
| نام کتاب | گزیده الاتقان فی علوم القرآن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | مشتمل بر ۲۴ بحث علوم قرآنی مطابق با سر فصل مقطع کارشناسی رشته علوم قرآنی
الاتقان فی علوم القرآن. برگزیده |
| پدیدآورندگان | سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده)
دشتی، محمود (محقق) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | BP 69 /س9 الف2014 |
| موضوع | قرآن - صرف و نحو
قرآن - علوم قرآنی قرآن - مسایل ادبی قرآن - مسایل لغوی |
| ناشر | هستی نما |
| مکان نشر | تهران - ایران |
| سال نشر | 1384 هـ.ش |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE3130AUTOMATIONCODE |
معرفى كتاب
«گزيدۀ الإتقان في علوم القرآن»كتابى است كه توسط آقاى سيد محمود
دشتى از اساتيد رشته علوم قرآنى دانشگاه اراك براى دانشجويان اين رشته در دورۀ
كارشناسى تهيه و تنظيم شده است.«الإتقان»يكى از روشمندترين،خوشخوان‌ترين
و موجزترين كتابهاى نگارش يافته در علوم قرآنى توسط جلال الدين سيوطى از علماى قرن نهم
هجرى است.اين كتاب فرهنگ‌واژه‌اى قرآنى است كه همواره مورد عنايت طالبان علم و قرآن
پژوهان بوده است و در بسيارى از حوزه‌هاى علمى آن را در نصاب درسى گنجانده‌اند.اين كتاب
كه حاصل دوران پختگى و كمال سيوطى است در حقيقت آميخته‌اى از مباحث دو سبك كتاب علوم
قرآنى ديگر است،يكى«مواقع العلوم من مواقع النجوم»برادر استادش جلال الدين بلقينى و ديگرى
«البرهان في علوم القرآن»بدر الدين زركشى.«الإتقان»هشتاد فصل از مباحث علوم قرآنى
را در خود گنجانده است و چنانچه سيوطى ادعا مى‌كند از بيش از يكصد اثر در تأليف آن بهره برده است.
«گزيدۀ الاتقان»با توجه به جايگاه ممتاز«الإتقان»به‌عنوان اصلى‌ترين متن درس‌هاى علوم
قرآنى در نظام آموزشى دانشگاههاى كشور تهيه شده و مشتمل بر حدود 24 مبحث از مباحث علوم
قرآنى«الإتقان»مى‌باشد و از امتيازات ذيل برخوردار است:1-مباحث به صورت يك كتاب
و به عنوان يك منبع درسى مستقل براى دانشجو قابل استفاده است.2-مطالب و مباحث علوم قرآنى در آن از حالت
پراكندگى درآمده و به دنبال هم تنظيم شده است.3-افزون بر اين چهار مبحث ديگر شامل:اعجاز قرآن،مثل‌هاى
قرآن و جدل قرآن كه از مباحث مهم علوم قرآنى است ضمن بابى مستقل آمده است.در پايان هرباب هم نمونه سؤالات تستى مربوط به آن ضميمه شده است.
ساختار كتاب
كتاب مشتمل بر مقدمه‌اى از تهيّه‌كننده اثر و چهار باب ذيل
است كه هرباب خود مشتمل بر فصولى است:
«الباب الاول»مشتمل بر پنج فصل است:الفصل الاول:فيما وقع بغير لغة الحجاز.
الفصل الثاني:فيما وقع بغير لغة العرب.الفصل الثالث:في معرفة الوجوه و النظائر.
الفصل الرابع:في معرفة معانى الأدوات التى يحتاج اليها المفسر.الفصل الخامس:في المحكم و
المتشابة.«الباب الثانى»داراى 9 فصل مى‌باشد:الفصل الاول:في مقدّمه
و مؤخره.الفصل الثاني:في عامّه و خاصّه.الفصل الثالث:في مجمله و مبيّنه:الفصل
الرابع:في مطلقه و مقيّده.الفصل الخامس:في منطوقه و مفهومه.الفصل السادس:
في حقيقته و مجازه.الفصل السابع:في تشبيهه و استعاراته.الفصل الثامن:في
كناياته و تعريضه.الفصل التاسع:في الحصر و الاختصاص.«الباب الثالث»
چهار فصل را دربر دارد:الفصل الاول:في معرفة سبب النزول.الفصل الثاني:
في ناسخه و منسوخه.الفصل الثالث:في مناسبة الآيات و السور الفصل الرابع.
في الآيات المشتبهات.«الباب الرابع»در چهار فصل تنظيم شده است.الفصل
الاول:في إعجاز القرآن.الفصل الثاني:في أمثال القرآن.الفصل الثالث:في
أقسام القرآن.الفصل الرابع:في جدل القرآن.در پايان هرباب نمونه‌اى از
سؤالات تستى مربوط به آن باب نيز به كتاب افزوده شده است.
نسخه‌شناسى
كتاب حاضر توسط آقاى سيد محمود دشتى تهيه و تنظيم شده و به زبان عربى در قطع وزيرى
با جلد گالينگور در 360 صفحه به اضافه 24 صفحه مقدمه فارسى براى بار نخست در سال
1384 شمسى از سوى انتشارات«هستى‌نما»تهران منتشر شده است.
منابع:
1-مقدمه تهيه‌كنندۀ كتاب
2-دانشنامه قرآن،ج اول،ص 145،بهاء الدين خرمشاهى
پیوندها
مطالعه کتاب گزیده الاتقان فی علوم القرآن در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور